تحلیل کیفی کُنش فرزندآوری زوج‌های عرب شهر اهواز

نویسندگان

  • حاتم حسینی دانشیار جمعیّت‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا
  • سلیمان پاک سرشت دانشیار جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا
  • مریم مهرگانفر کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا
  • مهدی رضایی استادیار جمعیّت‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور آذربایجان غربی
چکیده مقاله:

امروزه باروری، به عنوان یکی از سه عنصر اصلی تغییرات جمعیّت، به یکی از مسائل مهمّ جامعه‌ی ایران تبدیل شده است. پژوهش‎های گسترده‌ای در زمینه‌ی شناخت تعیین‌کننده‌های باروری صورت گرفته است. با این‌حال، فهم عمیق پدیده‌ی باروری مستلزم مطالعه‌ی بُعد معنایی آن است؛ بُعدی که بیانگر فهم و تفسیر مردم از جهان اجتماعی خود، وقایع و شرایط و نیروهای موجود در آن و پیوندشان با فرزندآوری است. برخلاف بیش‌تر پژوهش‎های پیشین که کمّی بوده و با اتّخاذ موضِع بیرونی به تبیین باروری پرداخته‌اند، این مقاله با روش کیفی و با تمرکز بر کُنش‌های فرزندآوری و معنای آن نزد کُنشگران درصدد است تا به آن بخش مغفول از این نوع کُنش‌ها بپردازد. نتایج این بررسی که با بهره‌گیری از رویکرد نظریه‌ی زمینه‌ای و از طریق مصاحبه‌ی عمیق با 20 زوج از عرب‌های شهر اهواز انجام شده حاکی از آن است که سه نوع رویکرد معنایی ازکُنش فرزندآوری بر اساس نحوه‌ی تأثیر زمینه‌ی کُنش، معانی اطلاق‌شده به فرزندآوری و بروز عملی این کُنش قابل تشخیص است که عباتند از: فرزندآوری به عنوان یک کُنش التیام‎بخش ـ ترمیمی، فرزندآوری به عنوان یک کُنش آینده‎نگرانه ـ اندیشمندانه، فرزندآوری به عنوان یک کُنش محدود‏کننده ـ امنیّتی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل کیفی کنش باروری در میان زوج های عرب شهر اهواز

باروری به عنوان یکی از سه عنصر اصلی تغییرات جمعیت به یکی از مسائل اصلیامروز کشور ما تبدل شده است، به صورتی که تحقیقات گسترده ای در زمینه شناخت عوامل موثّر بر آن در ایران و خارج از کشور صورت گرفته، زیرا که اساس و زیربنای برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و جمعیّتی برای توسعه بر این شناخت ها استوار است. فهم عمیق پدیده ی باروری مستلزم مطالعه ی بُعد معنایی این پدیده است؛ بُعدی که بیانگر فهم و تفسیر مردم...

پیامدهای تأخیر فرزندآوری در شهر اهواز

وقتی زنان تولد اولین فرزند خود را به تأخیر می‌اندازند و سن فرزندآوری در رتبه‌ی اول بالا رود، به‌خاطر کاهش طول دوره‌ی باروری و خطرات بارداری در سنین بالاتر، میزان باروری کاهش پیدا می­کند. مطالعه‌ی حاضر با روش کیفی و با هدف واکاوی پیامدهای تعویق فرزندآوری در بین زنان شهر اهواز انجام شده است. جهت گردآوری داده­ها با 30 زن متأهل مصاحبه‌ی عمیق انجام شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که تأخیر در فرزندآور...

متن کامل

زنان و کنش کم فرزندآوری مطالعه ی موردی زنان کُرد

زنان در سیاستهای کنترل جمعیت و تنظیم خانواده جزء گروه های هدف اصلی به حساب می آیند؛ به ویژه در برنامه های کنترل باروری و موالید این امر اهمیت بیشتری دارد. در طی اجرای برنامه های کنترل جمعیت در ایران در دهه ی 70 بیشترین برنامه ها معطوف به زنان بود. سیاست کنترل موالید در ایران توانست سطح باروری را به سطح جایگزین و زیر جایگزین برساند و به این وسیله ایران در همه ی مناطق شهری و روستایی انتقال باروری...

متن کامل

برساخت فهم زنان تک‌فرزند از چالش‌های فرزندآوری (مشارکت‌کنندگان: زنان تک‌فرزند شهر اهواز)

خانواده به‌عنوان بنیان اصلی جامعه، در طول تاریخ، تحت تأثیر تحولات گوناگون اقتصادی و اجتماعی، دگرگون‌شده است. به‌طور حتم مسائل خانواده­ی امروز ایرانی با خانواده پنجاه یا صد سال پیش تفاوت‌های عمده‌ای دارد. یکی از عرصه‌هایی که در این سال‌ها دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده، روند رشد جمعیت و فرزندآوری و روی آوردن خانواده‌ها به داشتن یک فرزند است. پژوهش حاضر سعی کرده کنش تک‌فرزندی زنان شهر اهواز را ...

متن کامل

تحلیل کمّی و کیفی الگوی پراکنش پارک ها در شهر اهواز (مورد شناسی: منطقۀ سه)

ثابت شده است که پارک ها و فضای سبز شهری، مزایای اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و زیباشناسی گسترده ای را ارائه می دهند؛ اما اگر پراکنش آنها در سطح شهر نامتوازن و بدون توجه به اصول همجواری، سرانه ها، توزیع جمعیت، سلسله مراتب و مقیاس های شهری و سایر استانداردهای مطلوبیت مکانی پارک باشد، نه تنها مزایای پیش گفته را ندارند، بلکه مشکل ساز نیز هستند. منطقۀ سه شهر اهواز نیز به دلیل مغایرت شرایط موجود پارک...

متن کامل

فرزندآوری به مثابه ی مخاطره (مطالعه ی کیفی زمینه های کم فرزندی در شهر تبریز)

کشف عوامل زمین های کاهش باروری در ایران-که به باروری زیر سطح جانشینی رسیده- نیازمند توجه ویژه است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی پدیده ی کم فرزندی در میان زنان شهر تبریز و به روش کیفی انجام شده است. بدین منظور، دیدگاه های 30 نفر از زنان در مورد تجارب کم فرزندی آنها که به شیوه ی نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، با استفاده از تکنیک مصاحبه ی عمیق جمع آوری و با استفاده از نظریه ی زمینه ای تحلیل شده ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 17

صفحات  141- 169

تاریخ انتشار 2014-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023